Deze weken gaan we met sp.a de boer op voor Samenstroom, een groepsaankoop van elektriciteit en gas die de gemiddelde consument een mooie besparing moet opleveren. Hierbij kiezen we expliciet voor groene stroom. Het is dan ook vervelend dat we binnenkort allemaal een hogere energiefactuur in de bus krijgen omwille van het succes van de groenestroomcertificaten. Draaien we allemaal op voor de zonnepanelen van onze buur, of is er meer aan de hand?
'72 euro per jaar extra door wildgroei zonnepanelen' kopten de kranten. De Vlaming, altijd te vinden voor financieel voordeel, heeft massaal immers zijn daken volgelegd met zonnepanelen. De subsidies hiervoor jagen de netbeheerders op kosten, die niet anders kunnen dan dit doorrekenen aan hun klanten. Een nieuwe bron van burenconflicten was geboren. Intussen blijkt de waarheid heel wat genuanceerder.
Zo vertegenwoordigen zonnepanelen maar een minderheid van de groenestroomcertificaten. En niet alleen burgers maar ook ondernemingen verdienen zo een centje bij. Grotere bedrijven zorgen voor 40 % van de kosten van de zonnepanelen, terwijl ze maar voor 17 % bijdragen via hun factuur. Oneerlijk, zeker als je weet dat zij ook andere mogelijkheden hebben, zoals investeren in windmolens. Een optie die in ons klimaat veel interessanter is.
In het voorstel van minister Freya Van den Bossche om de steun voor zonnepanelen te herzien worden daarom vooral de megaparken aangepakt. Maar ook voor gezinnen gaat de steun omlaag. Logisch omdat zonnepanelen intussen heel wat minder kosten dan enkele jaren geleden. Investeren moet interessant blijven, maar de overheid moet geen winsten subsidiëren.
Op zich is het trouwens goed dat er zonnepanelen bijkomen. Als we afhankelijk blijven van olie, steenkool of kernergie zullen de facturen in de toekomst nog sterker stijgen. Wind en zon zijn gratis, olie en steenkool niet. Kiezen voor hiernieuwbare energie is investeren in de toekomst. Niet alleen veel beter voor mens en milieu, maar op termijn ook voor de portemonnee.
Moeten we dan die 72 euro met de glimlach betalen? Dat is iets anders. Opvallend is dat Eandis aanklopt bij de consument, maar tegelijk dividend uitkeert aan zijn aandeelhouders. Waarom die winst niet afromen en deels gebruiken voor de groenestroomsubsidies? Al mag je hierin niet te ver gaan. Het moet voor steden en gemeenten interessant blijven om te participeren in het distributienetwerk. Wanneer zij afhaken valt de netbeheerder volledig in privéhanden. En dan dreigen we in de toekomst nog veel meer te moeten betalen.
Groen! pleit intussen voor subsidies naar Waals model. In dat systeem krijg je geen groenestroomcertificaten op basis van de elektriciteitsproductie, maar volgens de vermeden CO²-uitstoot. Nadeel is wel dat de leverancier deze certificaten opkoopt. En die vindt vast wel een slinkse manier om dit door te rekenen aan de klant.
De discussie over de steun voor groene stroom komt eigenlijk vooral de energiegiganten goed uit. Want terwijl het land op zijn kop staat omwille van de - vermeende - kost van de zonnepanelen van de buurman, pleegt Electrabel een regelrechte aanslag op het budget van ons allen. Gezinnen betalen bij ons voor hun elektriciteit zowat de helft meer dan in Frankrijk. Bedrijven zijn niet veel beter af: zij moeten een derde meer ophoesten dan de zuiderburen. Terwijl de laatste 3 jaren de prijzen voor gas en elektriciteit in onze buurlanden daalden, stegen ze bij ons onrustbarend. En de federale regering staat erbij en kijkt ernaar.
In ons land komt meer dan de helft van de elektriciteit van afgeschreven kern- en steenkoolcentrales. De elektriciteitsproductie is hier daarom veel goedkoper dan elders. Toch merken we dat niet in onze afrekening, integendeel. Terwijl experts de eenheidsprijs voor de nucleaire productie op 20 euro per megawattuur schatten, bedraagt de verkoopprijs 50 euro, zonder distributie en taksen. Woekerwinsten die een veel groter effect hebben op onze energiefactuur dan de zonnepanelen van de buurman.
Sp.a diende daarom een wetsvoorstel in: een aankoopcentrale voor energie uit afgeschreven centrales. Energieproducenten worden verplicht de elektriciteit uit deze centrales aan de overheid te verkopen tegen een redelijke prijs, bijvoorbeeld 30 euro per megawattuur. Die elektriciteit wordt dan terug verkocht aan de leveranciers in een veiling. Zo daalt niet alleen de factuur van de consumenten, maar kan de staat ook de opbrengst van de veiling investeren in groene energie. Al moeten we hierbij op zere tenen trappen. Benieuwd of andere partijen durven volgen.
'Verdeel en heers' wisten de Romeinen al. De energiesector heeft deze les goed opgepikt. Door de prijsverhogingen in de schoenen te schuiven van gezinnen met zonnepanelen blijft men zelf buiten schot. Dringend tijd om daar iets aan te doen. Laat de kerncentrales de windmolens betalen!
